Tìm hiểu một số tư tưởng triết học trong Kinh Dịch
Kinh
Dịch
(giản thể: 易经;
phồn thể: 易經,
bính âm: Yì Jīng; IPA Quảng Đông: jɪk gɪŋ; Việt
bính Quảng Đông: jik ging; các kiểu Latinh hóa khác: I Jing, Yi
Ching, Yi King) là bộ sách kinh điển của Trung Hoa. Nó là một hệ thống
tư tưởng triết học của người Á Đông cổ đại. Tư tưởng triết
học cơ bản dựa trên cơ sở của sự cân bằng thông qua đối kháng và thay đổi
(chuyển dịch).
Ban
đầu, Kinh Dịch được coi là một hệ thống để bói toán, nhưng sau đó được phát
triển dần lên bởi các nhà triết học Trung Hoa. Cho tới nay, Kinh Dịch đã được bổ
sung các nội dung nhằm diễn giải ý nghĩa cũng như truyền đạt các tư tưởng triết
học cổ Á Đông và được coi là một tinh hoa của cổ học Trung Hoa. Nó được vận dụng
vào rất nhiều lĩnh vực của cuộc sống như thiên văn, địa lý, quân sự, nhân mệnh...
Kinh
(經 jīng) có nghĩa là một tác phẩm kinh điển,
trong tiếng Hoa có gốc gác từ "quy tắc" hay "bền vững", hàm
ý rằng tác phẩm này miêu tả những quy luật tạo hóa không thay đổi theo thời
gian.
Dịch
(易 yì) có nghĩa là "thay đổi" của
những thành phần bên trong một vật thể nào đó mà trở nên khác đi.
Khái
niệm ẩn chứa sau tiêu đề này là rất sâu sắc. Nó có ba ý nghĩa cơ bản có quan hệ
tương hỗ như sau:
Giản dịch - thực chất của mọi thực thể. Quy
luật nền tảng của mọi thực thể trong vũ trụ là hoàn toàn rõ ràng và đơn giản,
không cần biết là biểu hiện của nó là khó hiểu hay phức tạp.
Biến dịch - hành vi của mọi thực thể. Vạn vật
trong vũ trụ là liên tục thay đổi. Nhận thức được điều này con người có thể hiểu
được tầm quan trọng của sự mềm dẻo trong cuộc sống và có thể trau dồi những giá
trị đích thực để có thể xử sự trong những tình huống khác nhau.
Bất dịch - bản chất của thực thể. Vạn vật
trong vũ trụ là luôn thay đổi, tuy nhiên trong những thay đổi đó luôn luôn tồn
tại nguyên lý bền vững - quy luật trung tâm - là không đổi theo không gian và
thời gian.
Tóm
lại:
Vì biến dịch, cho nên có sự sống.
Vì bất dịch, cho nên có trật tự của sự sống.
Vì giản
dịch, nên con người có thể qui tụ mọi biến động sai biệt thành những quy luật để
tổ chức đời sống xã hội.
Hay:
Thiên hạ chi động, trinh phù nhất (Dịch Hệ từ hạ truyện).
| Title: | Tìm hiểu một số tư tưởng triết học trong Kinh Dịch |
| Authors: | Nguyễn, Anh Nguyên |
| Keywords: | Kinh Dịch Triết học Trung Quốc Tư tưởng triết học |
| Issue Date: | 2009 |
| Publisher: | Đại học Quốc gia Hà Nội |
| Citation: | 90 tr. |
| URI: | http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/17520 |
| Appears in Collections: | Luận văn - Luận án (LIC) |
Nhận xét
Đăng nhận xét